Aby możliwe było osiągnięcie przyjętych celów, w ramach wspólnoty europejskiej w 1979 r. ustanowiono tzw. dyrektywę ptasią (Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 79/409/EWG z dnia 2 kwietnia 1979 r. w sprawie ochrony dzikiego ptactwa), która zastąpiona została nową Dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/147/WE z dnia 30 listopada 2009 r. w sprawie ochrony dzikiego ptactwa (w późniejszych latach również korygowaną). Jako akt prawa ściśle powiązany i rozwijający wizję działań nakreślonych wcześniej w odniesieniu do ptaków,
w 1992 r. przyjęta została tzw. dyrektywa siedliskowa – Dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (która również w późniejszych latach była korygowana).

       Dyrektywy te zainicjowały utworzenie systemu obszarów stanowiących funkcjonalną całość
w postaci Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000, umożliwiającej realizację spójnej polityki ochrony zasobów przyrodniczych na obszarze Unii Europejskiej przez wyznaczone obszary specjalnej ochrony ptaków (OSO) oraz specjalne obszary ochrony siedlisk (SOO).

Na gruntach Nadleśnictwa Włoszczowa funkcjonują 3 „siedliskowe” obszary Natura 2000.

Ogółem powierzchnia gruntów Nadleśnictwa Włoszczowa, na których znajdują się obszary Natura 2000 wynosi 2599,99 ha, tj. 17,6% całej jego powierzchni. W zasięgu terytorialnym Nadleśnictwa nie występują inne obszary Natura 2000.

SOO Ostoja Przedborska PLH260004

Obszar Natura 2000 SOO Ostoja Przedborska PLH260004 został zatwierdzony Decyzją Komisji Europejskiej z dnia 13 listopada 2007 r. przyjmującą na mocy dyrektywy Rady 92/43/EWG pierwszy zaktualizowany wykaz terenów mających znaczenie dla Wspólnoty, składających się na kontynentalny region biogeograficzny, zaś jego obecnie obowiązującą podstawą prawną jest Rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 13 marca 2018 r.
w sprawie specjalnego obszaru ochrony siedlisk Ostoja Przedborska PLH260004 (Dz. U. z 2018r. poz. 923).

Obszar posiada obowiązujący Plan Zadań Ochronnych ustanowiony Zarządzeniem  Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Kielcach i Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Łodzi z dnia 29 kwietnia 2014 r. w sprawie ustanowienia planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 Ostoja Przedborska PLH260004 (Dz. Urz. Woj. Święt. z 2014 r. poz. 1457), zmieniony Zarządzeniem Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Kielcach
i Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Łodzi z dnia 6 Lipca 2020 r. zmieniające Zarządzenie w Sprawie Ustanowienia Planu Zadań Ochronnych dla Obszaru Natura 2000 Ostoja Przedborska PLH260004 (Dz. Urz. Woj. Święt. z 2020 r. poz. 2563).

Obszar ten obejmuje fragment Przedborskiego Parku Krajobrazowego. Zachodnią część obszaru stanowi zbocze Pasma Przedborsko-Małogoskiego zbudowanego z górnojurajskich wapieni i kredowych piaskowców. Sieć rzeczna jest stosunkowo bogata, stanowią ją liczne dopływy Czarnej Włoszczowskiej. Znaczną część obszaru zajmuje rozległy kompleks wilgotnych i podmokłych łąk oraz największy w tej części Polski płat olsów. Zachowały się tu duże fragmenty drzewostanów o naturalnym charakterze. Dominują bory sosnowe, lecz pozostały też naturalne płaty grądów, buczyn i dąbrów. Na zboczach wzgórz rozwijają się murawy kserotermiczne,
a w dolinach torfowiska. Najbardziej rozległym i najcenniejszym z nich jest Piskorzeniec. Również na torfowisku Jedle stwierdzono dobrze zachowane fragmenty torfowiska wysokiego
i przejściowego. Na jego trudno dostępnych fragmentach występują liczne oczka wodne z płem mszarnym. W zasięgu Ostoi Przedborskiej położone są trzy rezerwaty przyrody: Bukowa Góra, Czarna Rózga oraz Piskorzeniec (źródło: http://crfop.gdos.gov.pl/CRFOP/).

Całkowita powierzchnia obszaru SOO Ostoja Przedborska PLH260004 wynosi 11605,21 ha, z czego 3240,72 ha (27,9%) znajduje się w zasięgu terytorialnym Nadleśnictwa Włoszczowa,
a 1945,19 ha (16,8%) na gruntach będących w jego zarządzie.

Spośród przedmiotów ochrony tego obszaru na gruntach Nadleśnictwa Włoszczowa stwierdzono występowanie 6 siedlisk przyrodniczych i jeden gatunek fauny. Ich lokalizację przyjęto zgodnie z obowiązującym PZO. Uwzględniono również inne, zgromadzone na potrzeby opracowania PUL. W PUL uwzględniono działania ochronne dla siedlisk przyrodniczych
i gatunków zawarte w aktualnie obowiązującym PZO. Według danych PZO stwierdzono również występowanie siedliska, które nie jest przedmiotem ochrony dla tego obszaru:
3160 – Naturalne, dystroficzne zbiorniki wodne.

SOO Dolina Górnej Pilicy PLH260018

Obszar Natura 2000 SOO Dolina Górnej Pilicy PLH260018 został zatwierdzony Decyzją Komisji Europejskiej z dnia 10 stycznia 2011 r. przyjmującą na mocy dyrektywy Rady 92/43/EWG czwarty zaktualizowany wykaz terenów mających znaczenie dla Wspólnoty, składających się na kontynentalny region biogeograficzny, zaś jego obecnie obowiązującą podstawą prawną jest Rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 10 marca 2023 r.
w sprawie specjalnego obszaru ochrony siedlisk Dolina Górnej Pilicy (PLH260018)  (Dz. U. z 2023 r. poz. 806).

Obszar aktualnie ma opracowaną dla gruntów położonych poza LP ekspertyzę na potrzeby projektu Planu Zadań Ochronnych. Natomiast dla części obszaru pokrywającej się z gruntami Nadleśnictwa Włoszczowa zostały opracowane (zgodnie z zakresem określonym w Ustawie
o ochronie przyrody), zadania ochronne w ramach PUL dla występujących na nich przedmiotów ochrony.

Obszar obejmuje duże, w większości naturalne kompleksy leśne (grądy, lasy mieszane świeże
i wilgotne oraz w dolinach rzecznych - lasy łęgowe i olsy). Meandrująca rzeka Pilica, której towarzyszą liczne starorzecza, tworzy malowniczą dolinę. Wzdłuż koryta ciągną się gęste zarośla wierzbowe oraz lasy nadrzeczne, o silnie zróżnicowanych drzewostanach, którym towarzyszą podmokłe łąki, charakteryzujące się dużą różnorodnością biologiczną: bogactwem fauny i flory, zwłaszcza gatunków związanych z siedliskami wilgotnymi. Powierzchnia licznych bagien
i torfowisk systematycznie się kurczy w wyniku naturalnych zmian sukcesyjnych oraz zabiegów melioracyjnych. Ostoja obejmuje jeden z większych ciągów ekologicznych zlokalizowanych
w naturalnych dolinach rzecznych w kraju. Występują tutaj zbiorowiska łąkowe (6410 i 6510), bardzo dobrze zachowane lasy łęgowe, bory bagienne, rzadziej bory chrobotkowe. Obszar ma też znaczenie dla ochrony starorzeczy. W ostoi zlokalizowane są liczne populacje gatunków roślin chronionych i ginących. Dolina Górnej Pilicy należy do najistotniejszych ostoi fauny w Polsce środkowej. Jedne z najliczniejszych i najlepiej zachowanych populacji w tej części kraju mają tu: bóbr europejski Castor fiber, traszka grzebieniasta Triturus cristatus, kumak nizinny Bombina bombina, minóg ukraiński Eudontomyzon mariae, koza Colitis taenia, głowacz białopłetwy Cottus gobio, trzepla zielona Ophiogomphus cecilia, czerwończyk fioletek Lycaena helle i zatoczek łamliwy Anisus vorticulus. Przy czym populacje trzepli zielonej, czerwończyka fioletka i zatoczka łamliwego należą do kluczowych w skali kraju. Wśród rozlewisk Dolinie Pilicy występują liczne mikrosiedliska dogodne dla występowania poczwarówki jajowatej Vertigo moulinsiana. Pilica
i jej dopływy są dobrym siedliskiem dla występowania skójki gruboskorupowej Unio crassus. Istotne w skali regionu są populacje: pachnicy dębowej Osmoderma eremita, piskorza Misgurnus fossilis, modraszka telejusa Maculinea teleius i modraszka nausitousa Maculinea nausithous. Ostoja posiada bogaty zestaw gatunków owadów i innych organizmów wpisanych na czerwoną listę lub wymienianych w załącznikach do konwencji międzynarodowych. W Dolinie Górnej Pilicy licznie reprezentowane są przyrodniczo cenne gatunki ptaków (źródło: http://crfop.gdos.gov.pl/CRFOP/).

Powierzchnia obszaru SOO Dolina Górnej Pilicy PLH260018 wynosi 11193,22 ha. z czego 2066,80 ha (18,5,%) znajduje się w zasięgu terytorialnym Nadleśnictwa Włoszczowa,
a 646,97 ha (5,8%) na gruntach będących w jego zarządzie.

Spośród przedmiotów ochrony tego obszaru, na gruntach Nadleśnictwa Włoszczowa stwierdzono występowanie 6 siedlisk przyrodniczych oraz 6 gatunków zwierząt. Ich lokalizację  przyjęto zgodnie z obowiązującymi zadaniami ochronnymi dla gruntów Nadleśnictwa.
W projekcie PUL uwzględniono działania ochronne dla w/w siedlisk przyrodniczych i gatunków zawarte w w/w zadaniach. W poniższej tabeli zamieszczono podstawowe informacje
o przedmiotach ochrony obszaru SOO Dolina Górnej Pilicy PLH260018 wraz z zalecanymi sposobami wykonania zadań gospodarczych w miejscach ich występowania, natomiast szczegółowe działania przewidziane do wykonania w celu ich ochrony zawierają Zadania Ochronne w ramach PUL, stanowiące odrębny rozdział niniejszego POP.

SOO Dolina Białej Nidy PLH260013

Obszar Natura 2000 SOO Dolina Białej Nidy PLH260013 został zatwierdzony Decyzją Komisji Europejskiej z dnia 10 stycznia 2011 r. w sprawie przyjęcia na mocy dyrektywy Rady 92/43/EWG czwartego zaktualizowanego wykazu terenów mających znaczenie dla Wspólnoty, składających się na kontynentalny region biogeograficzny, zaś aktualnie jego obowiązującą podstawą prawną jest Rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 10 marca 2023 r.
w sprawie specjalnego obszaru ochrony siedlisk Dolina Białej Nidy PLH260013 (Dz. U. z 2023 r. poz. 79).

Obszar aktualnie ma opracowaną dla gruntów poza LP ekspertyzę na potrzeby projektu Planu Zadań Ochronnych, natomiast dla części obszaru pokrywającej się z gruntami Nadleśnictwa Włoszczowa zostały opracowane (zgodnie z zakresem określonym w Ustawie o ochronie przyrody) zadania ochronne w ramach PUL dla występujących na nich przedmiotów ochrony

Obszar Natura 2000 Dolina Białej Nidy PLH260013 obejmuje dolinę rzeki Białej Nidy wraz z niektórymi jej dopływami – m. in. Lipnicą i Kwilinką oraz przylegające do niej fragmenty obniżeń terenu, w których dość często znajdują się stawy rybne. Dolinę pokrywają holoceńskie utwory aluwialne, takie jak pyły, muły, mady i piaski. Występują tu przeważnie gleby torfowe, glejowe, murszowate, mułowo-torfowe, a sporadycznie także bielicowe, brunatne, rędziny oraz mady rzeczne. W krajobrazie Obszaru przeważają łąki i tereny podmokłe, a w mniejszym zakresie także lasy i pola uprawne. Pomimo wykonanych w XX wieku melioracji (z częściowym prostowaniem koryta rzeki) Obszar pozostał miejscem bytowania wielu zagrożonych gatunków. Jest to jeden
z najbogatszych w naturowe siedliska przyrodnicze regionów województwa. Duże powierzchnie zajmują tu łąki świeże oraz zmiennowilgotne, będące miejscem występowania chronionych motyli. Tereny podmokłe oraz starorzecza stanowią siedliska populacji ślimaków i małż. Płaskie fragmenty doliny odznaczają się występowaniem licznych meandrów i rozlewisk porośniętych różnorodną roślinnością szuwarową, która wraz ze stawami rybnymi stwarza dogodne warunki bytowania m. in. dla ptaków wodno-błotnych. Dolna terasa zalewowa rzeki stanowi cenne torfowisko niskie. Biała Nida jest istotnym łącznikiem pomiędzy głównymi korytarzami ekologicznymi Pilicy i Nidy. Rzeka ta odznacza się obecnością rzadkich zbiorowisk włosienniczników i tzw. "lilii wodnych", świadczących o obecności wód czystych i zasobnych w substancje odżywcze. Wg danych historycznych w rzece występowały takie gatunki ryb jak np. minóg strumieniowy, kleń, świnka, brzana, głowacz białopłetwy, jelec, jaź, piskorz, koza, koza złotawa, miętus, węgorz oraz słonecznica. Dolina Białej Nidy to także miejsce występowania lasów bagiennych oraz – jednych z najlepiej zachowanych w województwie świętokrzyskim –
łęgów olszowo-jesionowych, z roślinami chronionymi i górskimi. (źródło: http://crfop.gdos.gov.pl/CRFOP/).

Całkowita powierzchnia obszaru SOO Dolina Białej Nidy PLH260013 wynosi 5116,84 ha,
z czego 229,33 ha (4,5%) znajduje się w zasięgu terytorialnym Nadleśnictwa Włoszczowa,
a zaledwie 7,83 ha (0,15%) na gruntach będących w jego zarządzie.

Spośród przedmiotów ochrony tego obszaru, na gruntach Nadleśnictwa Włoszczowa stwierdzono występowanie jednego gatunku fauny: bobra europejskiego. Jego lokalizację  przyjęto zgodnie z obowiązującymi zadaniami ochronnymi dla gruntów Nadleśnictwa.
W projekcie PUL uwzględniono działania ochronne dla w/w gatunku. W poniższej tabeli zamieszczono podstawowe informacje o przedmiocie ochrony obszaru Dolina Białej Nidy PLH260013, natomiast szczegółowe działania przewidziane do wykonania w celu ochrony zawierają zadania ochronne w ramach PUL, stanowiące odrębny rozdział niniejszego POP.